Najnowsze osiągnięcia w dziedzinie neuronauki i żywienia dowiodły, że nasze jedzenie ma ogromny wpływ na to, jak się czujemy – fizycznie i psychicznie. Okazuje się, że istnieje obustronna komunikacja między układem pokarmowym a mózgiem.W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat psychiatrom udało się zrozumieć biologiczne mechanizmy, które leżą u podstaw zmian nastrojów i odpowiadają za stany lękowe. Najnowsze badania dowiodły, że jedno z najpotężniejszych i najbardziej niedocenionych narzędzi w walce z depresją i lękiem znajduje sią na naszych talerzach.
Zdrowe żywienie zapewnia kluczowe składniki odżywcze odpowiedzialne za prawidłową czynność mózgu. Zdrowie psychiczne (podobnie jak fizyczne) uzależnione jest od prawidłowej diety. Jeżeli brakuje nam kluczowych witamin i minerałów, istnieje o wiele większe ryzyko, ze będziemy doświadczać zaburzeń nastroju lub zbyt często będziemy się czymś martwić. Naukowcy dowodzą, że określone składniki odżywcze, takie jak kwasy omega – 3, cynk i inne cząsteczki pochodzenia roślinnego, zbawiennie wpływają na funkcjonowanie mózgu.
Mózg jest najbardziej złożonym narzędziem w ludzkim organizmie. To ważące niespełna dwa kilogramy centrum kontroli i komunikacji zawiera ponad 80 miliardów neuronów – specjalnych komórek, które przewodzą impulsy nerwowe i tworzą synapsy, czyli połączenia odpowiedzialne za wszystkie nasze myśli, uczucia i czynności. W mózgu znajdują się też komórki glejowe, które tworzą powłokę ochronną wokół neuronów a także naczynia krwionośne i włosowate, zapewniające mu krew bogatą w tlen – niezbędną do prawidłowego funkcjonowania. W mózgu jest też wiele różnych cząsteczek, które odpowiadają za komunikację, w tym hormony i neuroprzekaźniki przesyłające sygnały między komórkami.
To, co jemy, zawsze będzie wpływało na stan, w jakim znajduje się nasz mózg. Mózg pochłania bowiem 20 procent jedzonego przez nas pożywienia. Wszystkie ważne neuroprzekaźniki i receptory są zbudowane z białek i aminokwasów, które spożywamy. Stan naszych komórek glejowych także zależy od tego, czy dostarczamy swojemu organizmowi odpowiedniej dawki kwasów omega – 3. Minerały, takie jak cynk, selen i magnez, nie tylko stanowią budulec dla komórek i tkanki mózgowej, ale także wspomagają syntezę kluczowych neuroprzekaźników. Z kolei witaminy z grupy B umożliwiają przewodzenie impulsów nerwowych. Jeżeli pozbawimy mózg jednego lub kilku takich składników odżywczych, odbije się to na naszych zdolnościach poznawczych, nastroju i ogólnej sprawności umysłowej. Przykładem może być serotonina – neuroprzekaźnik odpowiedzialny za dobry nastrój. Bez zapewnienia sobie produktów, które zawierają wystarczające ilości żelaza, kwasu foliowego i witaminy B12, nasz organizm nie będzie mógł wytworzyć wystarczających ilości tego związku.
Kategorie produktów spożywczych, będących źródłem składników odżywczych wspomagających pracę naszego mózgu:
- Zielone warzywa liściaste (szpinak, jarmuż, rukiew wodna, rukola, burak liściowy)
- Kolorowe owoce i warzywa (pomidory, papryka, brokuł, kalafior, bakłażan, awokado, jagody, borówki, jeżyny)
- Ryby i owoce morza (sardynki, sardele, ostrygi, omułki, łosoś, dorsz, tuńczyk)
- Orzechy i nasiona – w tym nasiona roślin strączkowych – (pestki dyni, orzechy nerkowca, orzechy włoskie, czerwona i czarna fasola, ciecierzyca)
- Mięso (wątróbka drobiowa, kurczak, wątróbka wołowa, indyk)
- Jaja i nabiał (zwłaszcza kefir, niesłodzony jogurt)
- Produkty fermentowane (kiszona kapusta, miso, zakwas kimchi)
- Gorzka czekolada
Produkty z tych grup odżywią naszą florę jelitową, złagodzą reakcję zapalną i wprowadzą mózg w „tryb rozwoju” czyli stan umożliwiający neuroplastyczność – tworzenie silnych, nowych połączeń synaptycznych.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że „walka” o nasze zdrowie psychiczne za pomocą diety nie polega na gruntownej zmianie całego sposobu odżywiania. Nie musimy rezygnować z ulubionych potraw czy uczyć się setek nowych przepisów. Chodzi raczej o drobne, ale trwałe zmiany, które polegają na wprowadzeniu do diety poszczególnych produktów, o których wspomniano wyżej. Żywność to lekarstwo. Psychiatria żywieniowa dowodzi, że nasze zdrowie psychiczne jest uzależnione od tego, co jemy. W związku z tym, jeżeli dokonamy w naszej diecie rozsądnych i opartych na dowodach naukowych zmian oraz wprowadzimy do jadłospisu produkty zapewniające mózgowi odpowiedni budulec, zadbamy o swoje zdrowie psychiczne.
